De zilveren oogkleur: zilverkleurige iris bij mensen                                                                                             De oogkleur bij mensen is divers. De zilverkleurige ogen behoort tot één van de zeldzaamste. Er zijn veel verschillende soorten oogkleuren te benoemen. De oogkleur die bij mensen het meest voorkomt is de bruine oogkleur. De iris, ook wel het regenboogvlies genoemd, is het gedeelte van het oog dat een kleur heeft. De blauwe oogkleur komt bij Nederlanders het meest voor. De zilveren oogkleur is vrij zeldzaam. Ook de groene oogkleur is zeldzaam. Een zilveren iris wordt ook wel een fel grijze of staalgrijze iris genoemd en komt met name voor in de Noord-Europese landen.

Zilveren iris bij mensen                                                                                                                                                 De oogkleur bij mensen wordt bepaald door verschillende genen. Deze genen zorgen dat pigmentcellen een bepaald type pigment aanmaken. De pigmentcellen bevinden zich in het epitheel van de iris. De iris wordt ook wel het regenboogvlies genoemd omdat het allerlei verschillende kleuren kan aannemen. De meest voorkomende oogkleur bij mensen is echter de bruine oogkleur. Deze kleur komt naar schatting bij 80 tot 90% van alle mensen op de wereld voor. De zilveren oogkleur is een zeldzame kleur.

Landen met verschillende oogkleuren                                                                                                                     Wie goed naar de ogen van mensen kijkt zal zien dat bijna iedereen verschillende kleuren in het oog heeft. De oogkleur is met name divers in Noord-Europese landen. In deze landen vind je alle soorten oogkleuren die er bestaan. In Afrika en Azië is er juist heel weinig diversiteit. In die continenten heeft bijna iedereen de bruine oogkleur.  De landen waar juist veel diversiteit is te vinden zijn onder andere:

Nederland (dominante kleur is blauw)                                                                                                                     IJsland (dominante kleur is blauw                                                                                                                             Duitsland (hoofdzakelijk blauw)                                                                                                                                 Denemarken (dominante kleur is blauw)                                                                                                               Polen (hoofdzakelijk blauw)                                                                                                                                     Estland (absolute dominantie van de blauwe kleur)                                                                                             Finland (absolute dominantie van de blauw kleur)                                                                                               Zweden (dominante kleur is blauw)                                                                                                                           Schotland (hoofdzakelijk blauw)                                                                                                                               Noorwegen (dominante kleur is blauw)

De blauwe oogkleur komt het meest voor in het noorden van Europa. De bruine oogkleur komt het meest voor in het zuiden van Europa. Je moet dan denken aan landen als Spanje, Portugal en Italië. Ook in Griekenland wonen veel mensen met bruine ogen. In landen als Frankrijk en Zwitserland is de verdeling ongeveer gelijk.

De zilveren oogkleur en pigment                                                                                                                               Als de ogen zilver van kleur lijken is er weinig pigment aanwezig in het stroma van de iris.  In de iris zitten pigmentcellen die pigment aan kunnen maken. Het pigment dat bij de meeste mensen wordt aangemaakt heet eumelanine. Dit soort pigment is donker en zorgt bij veel aanmaak voor bruine ogen. Als er heel veel pigment wordt aangemaakt worden de ogen donkerbruin. Deze donkerbruine oogkleur komt met name voor bij mensen in Afrika en Azië. Ook mensen met donkerbruin tot zwart haar hebben in de meeste gevallen donkerbruine ogen.  Het pigment eumelanine zorgt in het haar namelijk ook voor een donkere kleur. Als er weinig eumelanine wordt aangemaakt kunnen de ogen een blauwe kleur krijgen. Bij extreem weinig pigmentaanmaak worden de ogen lichtblauw van kleur. Als de dichtheid van de pigmentcellen erg klein is worden de ogen feller van kleur. Weinig aanmaak van pigmentcellen en een kleine dichtheid: iris met een felblauwe kleur (zeer zeldzaam bij de mensheid)  Weinig aanmaak van pigmentcellen en een grote dichtheid: iris met een diepblauwe kleur (relatief zeldzaam bij de mensheid) Als er extreem weinig pigmentcellen in het stroma aanwezig zijn en er zeer weinig pigment wordt aangemaakt worden de ogen grijs tot zilver van kleur. Een grijs oog kan echter faal en flets lijken. Dit gebeurt meestal als de dichtheid van de pigmentcellen wat groter is. De grijze kleur wordt dan dieper en grauwer. Als de dichtheid veel kleiner is worden de grijze ogen erg fel en kunnen ze bijna op schijnen. Vaak spreekt men dan van de zilveren oogkleur. Naar schatting heeft maximaal 1% van de wereldbevolking de zilveren oogkleur.

Zilveren ogen bij honden                                                                                                                                             Niet alleen mensen kunnen zilveren ogen krijgen. De oogkleur komt ook bij honden voor. Met name honden die in het noorden van Canada en Noorwegen worden gebruikt hebben vaak de extreem lichte oogkleur. Naast honden zijn er ook andere dieren met de zilveren oogkleur. Denk aan bepaalde vogelsoorten, katten, reptielen en vissoorten.

Amberkleurige ogen                                                                                                                                                       Amber is een zeer bijzondere oogkleur. Om meer van deze oogkleur te kunnen begrijpen moeten we begrijpen hoe oogkleur werkt. Elk oog heeft niet een bepaald kleur pigment maar een concentratie van een bepaald pigment. Mensen met bruine ogen hebben dus niet een bruin pigment in het oog maar een hoge concentratie van een bepaald pigment. Dat pigment wordt melanine (eumelanine) genoemd. Een zeer kleine concentratie van het pigment melanine zorgt voor een blauwe oogkleur. Ook mensen met groene ogen hebben pigment. Dit pigment is een ander soort melanine, genaamd feomelanine. Feomelanine wordt ook wel lipochroom genoemd.  Er zijn op de wereld maar heel weinig mensen die genen bezitten voor de productie van lipochroom. Mensen die deze genen bezitten hebben vaak groene ogen. Ook amberkleurige ogen hebben veel lipochroom in het oog

Amber ogen:                                                                                                                                                       Amberkleurige ogen hebben een goud/gele/koperen kleur.  Deze hebben erg weinig (tot bijna geen) melanine & erg veel lipochroom. Deze kleur is uiterst zeldzaam. De iris heeft een gelige kleur. Als er wel veel melanine en een beetje lipochroom in het stroma is te vinden spreken we van de kleur hazel. Deze kleur komt veel vaker voor en wordt vaak verward met amber. Amber kleurige ogen komen alleen tot uiting als beide ouders weinig melanine in het stroma hebben (blauwe ogen, licht groene ogen). Onthoud dat bruine ogen (veel melanine) altijd dominant is. Een ouder met bruine ogen (dominant) en een ouder met bijvoorbeeld blauwe ogen (recessief) zal waarschijnlijk een kind krijgen met bruine (lichtbruin, donkerbruin, vaalbruin) ogen. Wanneer je bruin met groen mixed verhoogt dat de kans op een kind met hazelkleurige ogen. Groen met blauw zorgt voor (licht)groen of blauwe ogen. Het is altijd belangrijk om te beseffen welke recessieve genen beide ouders bij zich dragen.                     Zie onderstaand schema.

Amberkleurige ogen: Wolfs ogen bij mensen                                                                                                         Ogen van mensen kunnen allerlei verschillende kleuren aannemen. De meest voorkomende oogkleur op onze planeet is bruin. De kleur komt vooral veel voor in Azië en Afrika. In Europa vindt men echter meer diversiteit. Bruin, blauw, groen en zelfs een amberkleur komt in Europa voor. Amberkleurige ogen zijn bij mensen zeer zeldzaam. De ogen kunnen goudkleurig op schijnen. Lees hier meer over amberkleurige irissen.

Frequentie van amberkleurige ogen                                                                                                                         Ongeveer 1% van de wereldbevolking heeft amberkleurige ogen. Deze oogkleur is dus heel erg zeldzaam.  De groene oogkleur komt iets vaker voor. De blauwe oogkleur komt weer meer voor dan groen ogen en de bruine oogkleur is de dominante, standaard oogkleur. In Hollywood films is de amberkleur bij mensen zeer geliefd. Vooral in science fiction films komt de oogkleur vaak voor. Denk ook aan filmreeksen als Twilight waar zowel vampiers als weerwolven de amberkleurige ogen veelal hebben. Amberkleurige ogen worden ook vaak wolfsogen genoemd. Deze naam is natuurlijk heel toepasselijk aangezien wolven vaak een gelige oogkleur hebben die ’s nachts als twee gouden munten opschijnen bij het maanlicht. Ook katachtige hebben vaak amberkleurige ogen. Soms zijn ze koperkleurig, soms roestkleurig.

Hazel oogkleur is niet een Groene oogkleur!                                                                                                           Naast blauwe, groene, bruine en grijze irissen heb je natuurlijk nog veel meer variaties. Zo heb je ook een hazel kleur.  De hazel oogkleur is een beetje een aparte oogkleur. Soms lijken ze bruin, soms lichtbruin en soms schijnen hazel ogen een beetje goudkleurig op. De hazelkleur moet niet verward worden met de groene oogkleur. De hazel oogkleur valt in principe onder de bruine oogkleur maar dan met een twist. Mensen met hazel irissen denken soms dat ze groene ogen hebben omdat het in bepaalde gevallen kan lijken alsof er groen pigment in de oog zit. Dit kan vooral zo lijken wanneer er veel licht op de iris valt. Echte groene irissen hebben geen bruin pigment in de iris. Soms kan er wel een amberkleurige pigment aanwezig zijn bij groene irissen.  Bruin pigment (veel melanine) hoort echter niet thuis bij groene irissen.